Europese verlichtingsnormen

In Europa zijn er verschillende normen en richtlijnen voor verlichting die zorgen voor veilige, efficiënte en gezonde verlichting in werk- en woonomgevingen. Deze normen worden vaak opgesteld door organisaties zoals CEN (European Committee for Standardization) en CIE (International Commission on Illumination) en zijn bedoeld om de lichtkwaliteit, energie-efficiëntie en de bescherming van de gezondheid te waarborgen.

Belangrijke Europese verlichtingsnormen

1. EN 12464-1 - Verlichting van werkplekken: Binnenverlichting

  • Deze norm biedt richtlijnen voor verlichting op werkplekken en stelt specifieke eisen voor de verlichting van kantoren, industrieën, onderwijsinstellingen en andere werkruimtes.
  • Vereisten: Het legt de minimale verlichtingssterkte vast voor verschillende activiteiten (meestal gemeten in lux), zoals 300 lux voor kantoorwerk of 500 lux voor technische werkzaamheden.
  • Aspecten: Het houdt ook rekening met verlichtingsefficiëntie, visuele comfort, glare (lichtoverlast) en kleurweergave (CRI) in de werkomgeving.

2. EN 1838 - Verlichting van veiligheidsinstallaties

  • Deze norm behandelt de verlichting van noodverlichtingssystemen en de verlichting die vereist is in veiligheids- en evacuatieomstandigheden.
  • Toepassing: Het omvat verlichting van uitgangen, trappenhuizen en noodverlichting in gebouwen. Het doel is om mensen veilig te leiden in geval van brand of andere noodgevallen.
  • Eisen: Het beschrijft onder andere de minimale verlichtingsniveaus en de vereisten voor duurbestendigheid van verlichting in noodgevallen.

3. EN 13201 - Verlichting van wegen en straatverlichting

  • Deze norm definieert de eisen voor verlichting van buitenwegen, snelwegen en stadswegen, en behandelt aspecten zoals verlichting van kruispunten, borden en fiets- en voetpaden.
  • Eisen: De normen bepalen de juiste verlichtingssterkte om de veiligheid van voertuigen en voetgangers te waarborgen, rekening houdend met visuele comfort en verkeersveiligheid.
  • Toepassing: Van toepassing op zowel stadspaden als auto- en snelwegen.

4. EN 15193 - Energie-efficiëntie van verlichting in gebouwen

  • Deze norm behandelt energie-efficiëntie in verlichtingssystemen binnen gebouwen en is onderdeel van het bredere Europese energiebeheer.
  • Toepassing: De richtlijn wordt toegepast in commerciële gebouwen, kantoren, scholen en zorginstellingen om energieverbruik te optimaliseren en de CO2-uitstoot te minimaliseren.
  • Eisen: Het geeft verlichtingseisen en rendementsnormen voor verschillende toepassingen, waarbij de nadruk ligt op energiezuinige verlichting, zoals LED-verlichting.

5. EN 1773 - Verlichting in industriële en werkplaatsen

  • Deze norm behandelt de verlichting van industriële werkruimtes, magazijnen, en productieomgevingen waar specifieke verlichting vereist is voor veiligheid, precisie en productiviteit.
  • Eisen: Dit omvat de vereisten voor helderheid en visueel comfort, evenals de aandacht voor specifieke taken, zoals laswerk of fijn mechanisch werk, waar intensieve verlichting nodig is.

6. EN 62031 - LED-lampen en armaturen

  • Deze norm behandelt LED-lampen en LED-armaturen en specificeert de vereisten voor veiligheid, prestaties en kwaliteitscontrole van LED-verlichtingssystemen.
  • Toepassing: Het is van toepassing op de ontwerpeisen voor de productie van LED-verlichting voor zowel binnen- als buitengebruik.

Andere Europese richtlijnen en normen

7. CIE 15:2004 - CIE Colour Rendering Index

  • Deze norm behandelt de kleurweergave-index (CRI) van verlichting, wat belangrijk is voor het beoordelen van de kleurkwaliteit van lichtbronnen. Hoe hoger de CRI, hoe beter kleuren eruitzien onder die verlichting.

8. EU Richtlijn 2010/30/EU - Verlichtingsefficiëntie

  • Dit is een Europese wetgeving die gericht is op het energiebesparende ontwerp en de energie-efficiëntie van verlichtingssystemen. Het stelt eisen aan de energieklasse van verlichtingsproducten, waaronder lampen en armaturen, en maakt gebruik van energie-etiketten om consumenten te helpen bij het maken van energie-efficiënte keuzes.

9. EU Richtlijn 2009/125/EG - Ecodesign

  • Deze richtlijn richt zich op ontwerpvereisten voor energiegerelateerde producten, inclusief verlichting. Het doel is om het energieverbruik van verlichting wereldwijd te verlagen en de productie van energieverspillende verlichting te verminderen.

Samenvatting van de belangrijkste normen

  • EN 12464-1: Verlichting van werkplekken (binnenruimtes).
  • EN 1838: Verlichting van veiligheidsinstallaties.
  • EN 13201: Verlichting van buitenwegen.
  • EN 15193: Energie-efficiëntie van verlichting in gebouwen.
  • EN 1773: Verlichting in industriële werkplaatsen.
  • EN 62031: Veiligheids- en prestatie-eisen voor LED-lampen.
  • CIE 15:2004: Kleurweergave-index (CRI).

Deze normen zorgen ervoor dat verlichting zowel veilig als effectief is, en helpen bij het bevorderen van energie-efficiëntie en duurzaam verlichtingsontwerp in Europa. Ze zijn belangrijk voor bouwprojecten, energiebeheer en de integratie van nieuwe technologieën zoals LED-verlichting.