Een gloeidraad is een dunne draad die in gloeilampen wordt gebruikt om licht te produceren. Het is doorgaans gemaakt van tungsten, een materiaal dat bestand is tegen hoge temperaturen. Wanneer er elektriciteit door de gloeidraad stroomt, wordt de draad zo heet dat deze begint te gloeien, wat resulteert in het uitstralen van licht.

Hoe werkt een gloeidraad?

1. Verhitting door stroom: Wanneer er elektrische stroom door de gloeidraad wordt gestuurd, begint de draad zich op te warmen door de weerstand van het materiaal. Het tungsten kan zeer hoge temperaturen verdragen zonder te smelten.

2. Gloeien: Zodra de gloeidraad heet genoeg wordt (meestal tussen de 2500–3000°C), gaat de draad zichtbaar gloeien en produceert deze licht. Dit proces is de basis van hoe een traditionele gloeilamp werkt.

3. Gas in de lamp: In veel gloeilampen bevindt zich een inert gas (zoals argon) of zelfs een vacuüm rond de gloeidraad om de draad te beschermen tegen oxidatie. In gloeilampen met vacuüm zal de draad sneller verhitten, maar in lampen met gas wordt de gloeidraad minder snel aangetast en blijft deze langer in staat om licht te produceren.

Kenmerken van een gloeidraad:

• Hoge temperatuur: De gloeidraad moet extreem heet worden om licht te produceren, wat betekent dat een aanzienlijke hoeveelheid energie verloren gaat in de vorm van warmte.
• Energie-inefficiëntie: Gloeilampen zijn minder energie-efficiënt in vergelijking met andere lichtbronnen zoals LED's of fluorescentielampen. Het grootste deel van de energie wordt omgezet in warmte, niet in licht.
• Levensduur: De levensduur van een gloeilamp is relatief kort, omdat de gloeidraad na verloop van tijd zal verslijten door de hoge temperaturen. Dit maakt gloeilampen minder duurzaam in vergelijking met moderne verlichtingstechnologieën.

Toepassingen van de gloeidraad:

• Traditionele gloeilampen: Dit is de meest bekende toepassing van de gloeidraad. Het werd gebruikt in huishoudelijke verlichting totdat gloeilampen steeds vaker werden vervangen door energiezuinigere opties zoals LED-lampen.
• Flitsers en speciale verlichting: De gloeidraad kan ook gebruikt worden in toepassingen waar een tijdelijke, zeer heldere lichtbron vereist is, zoals in flitslampen of sommige wetenschappelijke apparaten.

Hoewel gloeidraadtechnologie nu steeds minder gebruikt wordt vanwege de inefficiëntie en de opkomst van energiezuiniger verlichten zoals LED en halogeenlampen, was het de basis voor verlichting in de meeste huizen gedurende de 20ste eeuw.