Een kruisschakeling is een elektrische schakeling waarmee je één lamp vanuit drie of meer plaatsen kunt bedienen. Dit is een uitbreiding van een hotelschakeling, waarbij een extra kruisschakelaar wordt toegevoegd tussen de twee wisselschakelaars.

Deze schakeling wordt vaak gebruikt in:
✅ Trappenhuizen (bijvoorbeeld schakelaars beneden, halverwege en boven).
✅ Lange gangen (met schakelaars aan verschillende uiteinden en een kruisschakelaar in het midden).
✅ Grote ruimtes met meerdere ingangen (zoals een magazijn of conferentieruimte).

Hoe werkt een kruisschakeling?

• Een hotelschakeling bestaat uit twee wisselschakelaars waarmee je een lamp vanaf twee plaatsen kunt bedienen.
• Bij een kruisschakeling voeg je een extra kruisschakelaar toe tussen de twee wisselschakelaars, zodat je de lamp ook vanaf een derde (of meer) locatie(s) kunt schakelen.
• De kruisschakelaar verandert de verbinding tussen de wisseldraden, waardoor de stroomkring wordt onderbroken of gesloten, ongeacht de stand van de andere schakelaars.

Onderdelen van een kruisschakeling

• 2 wisselschakelaars (voor het begin en einde van de schakeling).
• 1 of meerdere kruisschakelaars (voor extra schakelpunten).
• Elektrische draden:
  • Bruin (fase van de voeding).
  • Blauw (nul naar de lamp).
  • Zwart (wisseldraden tussen de schakelaars).
• 1 lamp.

Werking in stappen

1. De fasedraad (bruin) komt binnen op de eerste wisselschakelaar.
2. Twee wisseldraden (zwart) verbinden de eerste wisselschakelaar met de kruisschakelaar.
3. De kruisschakelaar schakelt de verbinding door naar de juiste uitgang.
4. Twee wisseldraden lopen van de kruisschakelaar naar de tweede wisselschakelaar.
5. De uitgang van de tweede wisselschakelaar gaat naar de lamp.
6. De nuldraad (blauw) verbindt de lamp met de netvoeding.

Wanneer je een van de schakelaars omzet, verandert de stroomkring en gaat de lamp aan of uit.

Voordelen van een kruisschakeling

✅ Meer flexibiliteit – Ideaal voor grote ruimtes of lange gangen.
✅ Verhoogde veiligheid – Je kunt altijd verlichting inschakelen bij binnenkomst en uitschakelen bij vertrek.
✅ Schaalbaar – Je kunt extra kruisschakelaars toevoegen als je nog meer schakellocaties nodig hebt.