Een toplicht (Engels: Masthead Light) is een wit navigatielicht dat zich aan de voorkant en bovenkant van een schip bevindt. Dit licht is verplicht voor motorboten en schepen groter dan 7 meter en helpt bij het aangeven van de vaarrichting van het schip.
1. Kenmerken van een toplicht
✅ Witte verlichting → Geeft aan dat een schip onder motor vaart.
✅ Schijnt in een boog van 225° → Zichtbaar van recht vooruit tot 22,5° achter de bakboord- en stuurboordzijde.
✅ Verplicht op motorboten en grote schepen → Moet branden bij nachtelijke vaart of slecht zicht.
✅ Hoog geplaatst op de mast of een steun → Biedt maximale zichtbaarheid.
✅ Zichtbaarheid minimaal 2 tot 6 zeemijl → Afhankelijk van de grootte van het schip.
2. Functie van een toplicht
📌 Laat andere schepen weten dat het vaartuig motorisch wordt aangedreven.
📌 Helpt bij het bepalen van de vaarrichting → Samen met de boordlichten (bakboord en stuurboord) maakt het duidelijk welke kant het schip op vaart.
📌 Voorkomt aanvaringen → Essentieel voor het toepassen van de voorrangsregels op het water.
💡 Belangrijk: Een zeilschip dat alleen onder zeil vaart hoeft geen toplicht te voeren, maar een motorboot altijd wel.
3. Wanneer is een toplicht verplicht?
Volgens de Internationale Bepalingen ter Voorkoming van Aanvaringen op Zee (COLREGS) moeten de volgende schepen een toplicht voeren:
| Scheepslengte | Toplicht verplichting |
|---|---|
| < 7 meter (23 ft) | Geen toplicht nodig, tenzij slecht zicht (mag vervangen worden door rondom wit licht). |
| 7 - 12 meter (23 - 39 ft) | Eén toplicht + boordlichten + heklicht. |
| > 12 meter (39+ ft) | Eén toplicht + boordlichten + heklicht. |
| > 50 meter (164+ ft) | Twee toplichten op verschillende hoogtes + boordlichten + heklicht. |
| Zeilboten onder zeil | Geen toplicht nodig (maar wel bakboord- en stuurboordlicht). |
⛵ Zeilboten onder zeil hoeven geen toplicht te voeren. Ze mogen in plaats daarvan een driekleurig licht in de masttop gebruiken.
4. Verschil tussen een toplicht en andere navigatielichten
| Lichttype | Doel | Kleur | Hoek |
|---|---|---|---|
| Toplicht (Masthead Light) | Geeft de vaarrichting aan (motorboten) | Wit | 225° |
| Bakboordlicht (Port Light) | Geeft de linkerzijde van het schip aan | Rood | 112,5° |
| Stuurboordlicht (Starboard Light) | Geeft de rechterzijde van het schip aan | Groen | 112,5° |
| Heklicht (Stern Light) | Toont de achterkant van het schip | Wit | 135° |
| Ankerlicht | Toont een geankerd schip | Wit | 360° rondom |
💡 Tip: Een motorboot voert altijd een toplicht, een zeilboot alleen als hij ook op de motor vaart.
5. Soorten toplichten
🔹 LED toplichten → Energiezuinig, lange levensduur.
🔹 12V / 24V navigatielichten → Voor motorboten en jachten.
🔹 Combinatielichten → Toplicht geïntegreerd met boordlichten.
🔹 Twee toplichten (voor grote schepen) → Tweede licht wordt hoger geplaatst voor extra zichtbaarheid.
💡 Kort samengevat:
Het toplicht (Masthead Light) is een wit navigatielicht dat verplicht is voor motorboten en schijnt in een boog van 225°. Het helpt om de vaarrichting te bepalen, is hoog geplaatst op het schip en werkt samen met de boord- en heklichten voor maximale zichtbaarheid op het water.